۵ نرم‌افزار برتر برای سازماندهی و بیان مطالب
ایجاد نقشه ذهنی (Mind Mapping) روشی برای سازماندهی و ساختار دادن به مطالب ذهنی ما برای ارائه تصویری و منسجم آن به دیگران است. اهمیت این تکنیک را هنگام ارائه مطالب ذهنی خود به دیگران میتوانید متوجه شوید.
شرایطی را تصور کنید که می‌خواهید مطلبی را که در ذهن دارید برای جمعی توضیح دهید. اگر این مطلب به خوبی ارائه نشده و سازماندهی مناسبی نداشته باشد احتمالاً افراد در درک آن دچار مشکل می‌شوند. اینجاست که تکنیک نقشه ذهنی می‌تواند به کمک شما بیاید.
کمکی که این تکنیک می‌تواند به شما بکند از دو نوع است:
- به خود شما کمک می‌کند که تمام جوانب موضوعی که در ذهن دارید را یک جا جمع کنید تا چیزی از قلم نیافتد و نیز تصویری جامع از موضوع مربوطه ایجاد کنید.
- به دیگران کمک می‌کند که در انبوه مطالبی که ارائه می‌دهید گم نشوند و سررشته‌ی موضوعات را همواره در دست داشته باشند و نهایتاً درک خوبی از موضوع ارائه‌شده توسط شما به دست بیاورند.
تکنیک نقشه ذهنی از دیرباز با استفاده از قلم و کاغذ، مورد استفاده بسیاری از افراد بوده است ولی امروزه نرم‌افزارهای خوبی نیز برای کمک به ما در این زمینه به وجود آمده‌اند. در اینجا چند تا از بهترین نرم‌افزارهای موجود در این زمینه را معرفی می‌کنم.
MindMeister
این نرم‌افزار که در واقع یک برنامه تحت وب (Web Application) بوده و به رایگان در اختیار همگان می‌باشد، یکی از ساده‌ترین نرم‌افزارهای موجود برای ایجاد نقشه ذهنی است و همین سادگی هم جزو بهترین قابلیت‌های آن به شمار می‌رود. بعد از ثبت‌نام رایگان و ورود به سیستم، تنها کلیدهای مورد نیاز برای ایجاد یک نقشه ذهنی کامل و زیبا، کلیدهای جهتی و کلید Insert (برای ایجاد هر گره جدید در نقشه) از صفحه کلید شما می‌باشد. اندازه فونت‌ها و رنگ گره‌ها نیز قابل تنظیم هستند. در گوشه‌ی سمت راست بالای صفحه یک پنجره کوچک وجود دارد که می‌توان از آن برای زوم کردن و کارهای دیگر در نقشه استفاده کرد. یکی دیگر از مزایای خوبی که این ابزار دارد، قابلیت Export کردن نقشه‌هایی که ایجاد کرده‌اید به فرمت‌های متنی، PDF و تصویری می‌باشد.
Mind Manager
این نرم‌افزار با وجود آنکه بسیار گران است اما واقعاً ارزش استفاده کردن را دارد. واسط کاربری و ویژگی‌های عالی نرم‌افزار Mind Manager، ظاهری مانند آفیس 2007 دارند. پس از نصب برنامه، یک سری قدم‌های لازم برای ایجاد یک نقشه ذهنی ساده به شما به صورت گام‌به‌گام آموزش داده می‌شود که هم برای آشنایی شما با محیط برنامه و هم برای نشان دادن ویژگی‌هایی از نرم‌افزار که ممکن است از چشم شما پنهان بمانند مفید می‌باشد. این نرم‌افزار سازگاری کاملی با مجموعه آفیس (Export و Import کردن از آفیس یا گذاشتن نقشه با قابلیت‌های کامل در درون یک فایل آفیس) داشته و قابلیت اتصال با MySQL و Access را نیز دارد. قابلیت‌های مرتب‌سازی، فیلترسازی و جستجوی متنی که در نرم‌افزار گنجانده شده است، یافتن مطالب در نقشه‌های بزرگ را بسیار تسهیل می‌کند. امکان Export به PDF و Flash نیز در برنامه وجود دارد. ضمناً این برنامه با وجود گران بودن، قابلیت نصب و استفاده آزمایشی به مدت 30 روز را دارد.
XMind
نرم‌افزار XMind از آن دسته نرم‌افزارهایی است که پس از استفاده از آن، آدم تعجب می‌کند که چرا چنین قابلیت‌های ایده‌آلی در یک نرم‌افزار رایگان گنجانده شده است. واسط کاربری نرم‌افزار بسیار ساده بوده و استفاده از آن نیاز به هیچگونه کمکی ندارد. تنها با فشردن چند دکمه از صفحه کلیدتان میتوانید در قسمت‌های مختلف نقشه‌ی خود حرکت کنید. علاوه بر نقشه‌های ذهنی معمولی، میتوانید نمودارهای استخوان ماهی، نمودارهای سازمانی، درختی و منطقی نیز ایجاد کنید. نقشه‌های ذهنی ایجاد شده در این نرم‌افزار را میتوانید به فرمت‌های Html، تصویری یا متنی نیز Export نمایید.
این نرم‌افزار رایگان بوده و نسخه‌ی قابل‌حمل (یعنی بدون نیاز به نصب) نیز دارد.
FreeMind
نرم‌افزار FreeMind یک نرم‌افزار رایگان مبتنی بر جاوا می‌باشد. قابلیت‌های مختلفی که در این نرم‌افزار وجود دارد به صورت کامل با کلیدهای میان‌بر از طریق صفحه کلید قابل دسترسی هستند به نحوی که اصلاً نیاز به استفاده از موس وجود ندارد. این یکی از مهم‌ترین قابلیت‌هایی است که نرم‌افزارهای مختلف در این حوزه حتماً باید داشته باشند زیرا استفاده از موس، ذهن شما را از موضوعی که به آن فکر می‌کنید منحرف می‌کند در حالی که در هنگام استفاده از چنین نرم‌افزارهایی، ذهن شما باید کاملاً آزادانه فعالیت کرده و با فشار چند کلیک به ایجاد گره‌های دلخواه خود در نقشه و وارد کردن متن مربوطه بپردازید. عناصر تصویری نقشه‌های ذهنی ایجادشده توسط این نرم‌افزار را کاملاً میتوانید مطابق با میل خود سفارشی کنید مثلاً از آیکون‌های دلخواه برای علامت‌گذاری گره‌های نقشه، رنگ کردن عناصر مختلف، گروه‌بندی عناصر و غیره استفاده کنید. این نرم‌افزار قابلیت Export کردن به فرمت‌های Html، PDF، تصویری و غیره را دارد.
MindMapper
نرم‌افزار MindMapper علیرغم قیمت بالایی که دارد، دارای امکانات نسبتاً خوبی است. این نرم‌افزار دارای واسط کاربری سرراستی بوده و محیطی مشابه با محیط آفیس 2003 دارد. این نرم‌افزار قابلیت رسم انواع نقشه‌ها از نقشه‌های خاص و دلخواه گرفته تا نقشه‌ی استخوان ماهی، نقشه‌های سازمانی و انواع ساختارهای مختلف نقشه‌ها را دارد. استفاده از کلیدهای میان‌بر در این نرم‌افزار بسیار آسان است؛ در عمل، تنها کلیدهایی که نیاز است مورد استفاده قرار دهید، کلیدهای جهتی و کلید Enter می‌باشند. این نرم‌افزار قابلیت Export کردن به فرمت متنی، تصویری، PDF، word، excel و غیره را دارد.
از بین نرم‌افزارهای بالا، Mind Manager و Mind Mapper فروشی بوده (به ترتیب 350 دلار و 140 دلار) و بقیه رایگان هستند. اما همین دو نیز دارای یک دوره آزمایشی 30 روزه هستند که میتوانید در این 30 روز به رایگان استفاده کنید.
